Voor de aanleg van Sportpark Hubert Van Innis, voerde Monument Vandekerkchove NV in 2023 een grootschalige archeologische opgraving uit. Dit was niet toevallig, want uit eerdere opgravingen en historisch onderzoek bleek dat er in Elewijt ooit een belangrijke Gallo-Romeinse nederzetting was. Ook de nabijheid van een middeleeuwse burcht (huidige kasteel Ter Borght) deed vermoeden dat de bodem hier archeologisch interessant kon zijn.
Vondsten
En ja hoor, er werd heel wat gevonden: 270 sporen waarvan het grootste deel uit de Romeinse tijd. Zo legden de onderzoekers een grafveld bloot uit de Late IJzertijd (ca. 450 v.Chr. - 57 v.Chr.) en vooral Romeinse tijd (57 v.Chr. - 476 n.Chr.) met negen kringgreppels, 29 brandrestengraven, een crematienest en drie urnegraven met menselijke crematieresten. Deze graven waren rijk aan vondsten (vooral aardewerk) die als giften met de doden werden meegegeven. De meest uitzonderlijke vondst was een (vermoedelijk) openlucht heiligdom bij het grafveld bestaande uit een vierkante structuur van verschillende greppels. Paalsporen wijzen tenslotte op de aanwezigheid van een gebouw en hier kwam ook een Romeinse munt naar boven.
Naast Romeinse vondsten werden ook enkele restanten van de volle (900 - 1200) en vooral late middeleeuwen (1200 - 1500) gevonden waaronder een waterput, sporen van een gebouw, een zilveren munt en heel wat aardewerk.
De laatste periode die wordt vertegenwoordigd in de vondsten is de Eerste Wereldoorlog. Bij de metaaldetectie werden verschillende kogels en shrapnell-bolletjes gevonden die vermoedelijk te linken zijn aan de krijgsverrichtingen uit 1914.
Bekijk het voorlopige archeologierapport
De vicus van Elewijt
Rond 50 v.Chr., na de verovering door de Romeinen onder leiding van Julius Caesar, startte de geleidelijke integratie van onze gebieden in het Romeinse Rijk. Dit zorgde voor een sterke toename van de landbouw, veeteelt en ontginning van grondstoffen. Daardoor kwam er meer handel via een netwerk van nieuw aangelegde heirbanen. Langs deze heirbanen ontwikkelden zich een aantal vici. Een vicus was een landelijke nederzetting die zich op religieus, economisch en administratief vlak opwierp als centrum van de wijde omgeving. Op een plateau, gelegen langs een waterweg en een kruispunt van twee Romeinse wegen, ontstond in de 1ste eeuw v.Chr. de vicus van Elewijt. Aan de hand van potscherven konden archeologen achterhalen dat de vicus vooral in de 2de helft van de 1ste eeuw en de 1ste helft van de 2de eeuw een bloeiperiode kende met veel handel. De invallen van de Germanen maakten hier in de 3de eeuw een einde aan.
De eerste gekende vondsten uit de vicus van Elewijt gaan al terug tot de 17de eeuw. Zelfs Rubens – bewoner van kasteel Het Steen – pochte in 1636 in een brief dat hij in Elewijt Romeinse munten had gevonden. Vanaf eind jaren 1940 begon professor Mertens de bodem van Elewijt op een wetenschappelijk correcte manier te onderzoeken waardoor de contouren van de vicus doorheen de jaren in kaart konden worden gebracht (zie plan). Belangrijke vondsten hierbij waren waterputten, ovens, munten, aardewerk, terracotta paardenbeeldjes, haarspelden, gebouwenresten en … Romeinse wegen! Mertens vond er al één in 1949 maar recenter, in 2018, werd langs de Kastanjedreef de Romeinse weg blootgelegd die Rumst met Baudecet verbond.
