Zemst is een gemeente met een aantal goed uitgeruste kernen, woonlinten en gehuchten, gelegen in een landschap dat hoofdzakelijk bepaald wordt door de vallei van de Zenne, Barebeek en een aantal grote infrastructuren zoals spoorwegen en auto(snel)wegen.
Centraal in de gemeente bevindt zich de Zenne- en Leibeekvallei, waarlangs het hoofddorp Zemst en de kernen Eppegem en Weerde liggen. In de vallei vinden we verschillende bosrijke gebieden, onder andere ook enkele kasteelparken. Ten oosten van de autosnelweg E19 bevindt zich de Barebeekvallei en de kernen Hofstade en Elewijt. Ook het bosrijke domein van Sport Vlaanderen bevindt zich hier.
RUP Landelijke woonfragmenten
Het gemeentebestuur wil op korte termijn een ruimtelijk uitvoeringsplan RUP Landelijke woonfragmenten opmaken voor het buitengebied van Zemst. Onder buitengebied wordt verstaan: het gebied, gelegen buiten de zes woonkernen, dat een overwegend open ruimtekarakter heeft, doch deels door lint- en verspreide bebouwing versnipperd en aangetast is. Hier en daar bevinden zich enkele grotere woonkorrels (zoals bv. Zemst-Bos). De bewoners van deze woonfragmenten zijn voor hun voorzieningen volledig afhankelijk van de nabijgelegen dorpskernen. Dit, in combinatie met het feit dat deze woonzones minder goed bediend wordt door openbaar vervoer, maakt het wonen in dit buitengebied zeer auto-afhankelijk. Omdat de gemeente steeds vaker geconfronteerd wordt met woonverdichtingsprojecten in dit buitengebied, die een toename van de automobiliteit en een afname van de landschappelijke waarden van dit gebied tot gevolg hebben, wenst het gemeentebestuur de toekomstige verdichtingsmogelijkheden te onderzoeken in een RUP.
Bij de opmaak van het RUP zullen de kwaliteiten van het buitengebied centraal staan en zal worden onderzocht welke activiteiten zich in dit gebied kunnen integreren en onder welke vorm. Dit gaat in eerste instantie over wonen, maar ook over woonondersteunende functies zoals natuur, recreatie, bedrijvigheid en landbouw.
Het versterken van de kwaliteiten van het buitengebied in de gemeente Zemst en het tegengaan van ongecontroleerde verdichting, is complementair aan de aanpak die Zemst ontplooit voor haar woonkernen waar een kernversterkend beleid wordt gevoerd.
Met het RUP Landelijke woonfragmenten wil het gemeentebestuur graag mee de schouders zetten onder de ambitie van Vlaanderen om tegen 2040 geen bijkomende ruimte meer aan te snijden. Daarnaast sluit het RUP ook aan bij de beleidslijnen die de provincie Vlaams-Brabant opneemt in de conceptnota van haar beleidsplan Ruimte, dat momenteel in opmaak is. Hierin wordt geopperd om de verdere versnippering van de open ruimte door wonen tegen te gaan door onder andere het innemen van extra ruimte voor woningen – bv. door nieuwe verkavelingen – buiten de steden en woonkernen te vermijden.
Beleidsmatig gewenste ontwikkeling
In afwachting van de inwerkingtreding van het RUP Landelijke woonfragmenten keurde de gemeenteraad recent een beleidsvisie goed waaraan lopende en nieuwe vergunningsaanvragen zullen worden getoetst.
Volgens deze beleidsvisie zullen, tot op het ogenblik dat het RUP in werking treedt, geen vergunningen meer kunnen worden verleend voor het bouwen van meer dan één woning per kadastraal perceel of voor het opsplitsen van een perceel in meer dan één bijkomende bouwgrond. Op die manier wil het gemeentebestuur voorkomen dat grote verdichtingsprojecten worden gerealiseerd vooraleer de studie over de toekomstige woonontwikkelingen in de landelijk gelegen woonzones is afgerond.